Ελεύθερο λογισμικό για απομακρυσμένη επικοινωνία

web security

Με έμπνευση από το τελευταίο άρθρο του anarcat στο πνεύμα της τρέχουσας περιόδου πανδημίας, είπαμε -και μεις- να δημοσιεύσουμε κάποια εργαλεία ελεύθερου λογισμικού για απομακρυσμένη επικοινωνία, με γνωστ@ς/συγγενείς/φίλ@ς/συντροφ@ς/συναδέλφ@ς. Συνέχεια

Μικρά bits… από τη Πρίζα.

logo

Στην Πρίζα, πέρα από τη καθημερινή εργασία που τρώει το περισσότερο μας χρόνο, υπάρχουν και οι στιγμές R&D (Research & Develop ή Research & Deploy..). Αυτές οι στιγμές έρχονται συνήθως σε μέρες με λιγότερη επαγγελματική ρουτίνα, και κάμποσο ελεύθερο χωροχρόνο για πειραματισμό. Εκεί παίζουμε με πράγματα που βρίσκουμε ενδιαφέροντα, όπως κάποια που θα μας βοηθήσουν μελλοντικά στο αντικείμενο της εργασίας μας, και άλλα, που είναι εντελώς “εκπαιδευτικά” χωρίς καμία σχέση με το αντικείμενο της δουλειάς μας. Όλα όμως πρέπει να είναι με ανοιχτή άδεια χρήσης / copyleft. Επομένως μιλάμε αποκλειστικά για παιχνίδι με Ελεύθερο Λογισμικό (FOSS).

Κάποια από αυτά τα “παιχνίδια”, βγαίνουν ανά καιρούς δημόσια, σαν υπηρεσία προσβάσιμη σε όλ@ς. Αν και δε τις πολυδιαφημίζουμε,νομίζουμε ότι θα είναι χρήσιμες σαν υπηρεσίες για κάποιο κόσμο. Έτσι, το επόμενο διάστημα θα αρχίσουμε να τα παρουσιάζουμε μέσα από τη σελίδα μας, με μικρά ενημερωτικά άρθρα.

Όλες τις υπηρεσίες που θα παρουσιάσουμε, συνεχίζουμε να τις συντηρούμε κανονικά με ενημερώσεις & troubleshooting εφόσον χρειάζεται. Αν και δεν είναι προτεραιότητα στη ρουτίνα της Πριζο-καθημερινότητας, δεν είναι κάτι που παίξαμε και πετάμε. Υπάρχει “τακτική” ασχολία, που δεν είναι όμως καθημερινή, ούτε αποκλειστική. Γι’ αυτό και συνήθως οι υπηρεσίες αυτές δίδονται από εμάς ως έχει, χωρίς καμία εγγύηση.

Μείνετε συντονισμέν@ :)

γιατί χρησιμοποιούμε και προτείνουμε ελεύθερο λογισμικό

γιατί χρησιμοποιούμε και προτείνουμε ελεύθερο λογισμικό
Αναδημοσιεύουμε το άρθρο μας “γιατί χρησιμοποιούμε και προτείνουμε ελεύθερο λογισμικό” που γράψαμε για το τεύχος 0 της εφημερίδας Locotrip της κολεκτίβας εργασίας “Λοκομοτίβα”…

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ηλεκτρονικοί υπολογιστές χρησιμοποιούνται από την δεκαετία του 1950, όχι βέβαια με τη σημερινή τους μορφή. Τότε, αποκτ
ώντας έναν υπολογιστή, για να τον λειτουργήσεις, χρειαζόταν να γράψεις τα προγράμματα που χρειάζεσαι. Επειδή αυτή είναι χρονοβόρα διαδικασία, οι άνθρωποι μοιράζονταν ελεύθερα τα προγράμματα που είχαν δημιουργήσει, και μαζί με αυτά και τον πηγαίο κωδικά (source code), την “συνταγή” δηλαδή. Αυτό γινόταν για να μπορούν όσοι/ες τα χρησιμοποιούν να καταλάβουν πως λειτουργούν και να τα τροποποιούν για να τα προσαρμόσουν στις ανάγκες τους. Συχνά οι κατασκευαστές υπολογιστών βοηθούσαν προς αυτή την κατεύθυνση. 
Από τη δεκαετία του 1970 και μετά αυτό άλλαξε δραματικά. Εμφανίστηκαν εταιρίες πληροφορικής που δημιουργούσαν και πουλούσαν προγράμματα, χωρίς να δίνουν τον πηγαίο κώδικα, ώστε να μην μπορείς να τα τροποποιήσεις. Κατέληξε λοιπόν η νόρμα να είναι το κλειστό λογισμικό.

Τι σημαίνει όμως ελεύθερο λογισμικό?

Ένα πρόγραμμα χαρακτηρίζεται σαν ελεύθερο λογισμικό, αν σου δίνει τις παρακάτω ελευθερίες:
    Ελευθερία 0: Η ελευθερία να χρησιμοποιείς το πρόγραμμα για κάθε σκοπό (πχ προσωπική ή επαγγελματική χρήση).
    Ελευθερία 1: Η ελευθερία να το μελετήσεις πως δουλεύει, και να το τροποποιήσεις για να καλύπτει τις ανάγκες σου.
    Ελευθερία 2: Η ελευθερία να το μοιραστείς και να κάνεις αντίγραφα βοηθώντας τους γύρω σου.
    Ελευθερία 3: Η ελευθερία να το βελτιώσεις και να δημοσιεύσεις τις βελτιώσεις ή την τελική εκδοχή, ώστε όλη η κοινότητα να επωφεληθεί.
    
 Περιγράφοντας με τις παραπάνω ελευθερίες, το 1985 ιδρύθηκε το Free Software Foundation. Λίγα χρόνια μετά κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση του linux, το 1991. Το Linux είναι ένα λειτουργικό σύστημα με πολλές διαφορετικές παραλλαγές, που στοχεύουν σε διαφορετικές ανάγκες. Ένα λειτουργικό σύστημα περιέχει προγράμματα για τις διάφορες επί μέρους διεργασίες. Γνωστά προγράμματα ελεύθερου λογισμικού, είναι ο firefox, το vlc και το libreoffice.
 
 Εταιρίες είδαν επιχειρηματικά το ελεύθερο λογισμικό και πλησιάζοντας κόσμο από την κοινότητα του ελεύθερου λογισμικού, δημιούργησαν μια ρεφορμιστική τάση, το ανοικτό λογισμικό (open source) προσπαθώντας να το κάνουν εύπεπτο για το κεφάλαιο. Σε πρακτικό επίπεδο, τα όρια είναι δυσδιάκριτα μεταξύ των 2 τάσεων, αν δεν διαβάσεις την άδεια χρήσης.
 Το βασικό σημείο μιας ελεύθερης άδειας χρήσης λογισμικού, είναι ότι αναγκάζει ακόμη και μια εταιρία κολοσσό, αν θέλει να εμπλακεί με κάποιο λογισμικό, να δώσει πίσω στην κοινότητα τις βελτιώσεις που έκανε, δημοσιεύοντας τις με την ίδια άδεια χρήσης. Ο χώρος της πληροφορικής και γενικά της υψηλής τεχνολογίας, είναι ιδιαίτερα σύνθετος, οπότε αυτή η ισορροπία είναι αναγκαίο κακό για να υπάρξει και να συντηρηθεί. Από μια άλλη πλευρά, μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία, ότι εδώ όλοι και όλες χωράνε, αρκεί να τηρούν τις παραπάνω ελευθερίες.
 
 Το ελεύθερο λογισμικό αλλάζει τη σχέση μας με τα προγράμματα που χρησιμοποιούμε και τον υπολογιστή μας εν γένει. Απομακρυνόμαστε από τη σχέση πελάτη-παραγωγού, πλησιάζοντας την συμμετοχή σε μια ομαδοποίηση ανθρώπων που ενδιαφέρονται για το ίδιο πρόγραμμα. Λέμε πλησιάζοντας γιατί δεν είναι πάντα εφικτό αυτό. Στο ελεύθερο λογισμικό, όταν δεις ένα πρόβλημα, το αναφέρεις για να φτιαχτεί, ιδανικά προτείνοντας μια λύση. Προτείνεις νέες δυνατότητες, βοηθάς με μεταφράσεις, ή και μόνο με τη διάδοση του ελεύθερου λογισμικού. Λογισμικά προχωρούν και αναπτύσσονται, όταν γύρω τους υπάρχει ενδιαφέρον, όταν προγραμματιστές και ενδιαφερόμενοι/ες συναντιούνται και συμπράττουν. Συμμετέχουμε δηλαδή σε κάποιο βαθμό, δεν καταναλώνουμε.
 
 Αν το δούμε πολιτικά, είναι μονοθεματική ενασχόληση, φιλελεύθερου ενδιαφέροντος. Είναι ένας κύκλος που περιλαμβάνει χακερς, πολιτικοποιημένα άτομα, απολιτίκ, εταιρίες, πολυεθνικές, τα πάντα όλα. Σίγουρα δεν είναι ιδανικό, είναι όμως πολύ καλύτερη πρόταση από την παντοκρατορία του κλειστού λογισμικού.
 

 Γιατί είναι σημαντικές οι ελευθερίες στο λογισμικό?

 
 Οι παραπάνω ελευθερίες, κάνουν ένα πρόγραμμα διάφανο, στα έμπειρα μάτια. Είναι πολύ δύσκολο να κρύψεις κακόβουλο κώδικα σε ένα πρόγραμμα ελεύθερου λογισμικού. Αυτό γιατί υπάρχει ο πηγαίος κώδικας, και όλο και κάποιο μάτι θα δει το κακόβουλο κομμάτι. Στον αντίποδα, το κλειστό λογισμικό είναι μαύρο κουτί. Δεν βλέπεις πως λειτουργεί, δεν ξέρεις τι κρύβεται από πίσω. Τίθεται θέμα τι εμπιστευόμαστε.
 
 Για τους παραπάνω λόγους, χρησιμοποιούμε στην Πρίζα ελεύθερο λογισμικό και το προτείνουμε ανεπιφύλακτα :)

Links

Δείτε όλα τα άρθρα μας σχετικά με το ελεύθερο λογισμικό
Η ιστοσελίδα του Free Software Foundation

Γιατί χρησιμοποιούμε ελεύθερο λογισμικό στις ιστοσελίδες

ελεύθερο λογισμικό

Εισαγωγή

Ελεύθερο λογισμικό είναι κάθε λογισμικό που δεν σε περιορίζει όταν το χρησιμοποιείς.  Η διάκριση είναι μεταξύ ελεύθερου (Free Software) , κλειστού (proprietary software) και δωρεάν λογισμικού (freeware).  To δωρεάν δεν έχει μεν αντίτιμο, αλλά σε περιορίζει στο τι μπορείς να κάνεις με αυτό και στο αν μπορείς να το μελετήσεις και να κάνεις τροποποιήσεις. Το κλειστό λογισμικό πέραν τους παραπάνω περιορισμούς, της τροποποίησης, απαγορεύει το μοίρασμα και πλέον υπάρχει μια τάση να γίνεται συνδρομητικό. Ένα εργαλείο δηλαδή που δεν το έχεις πραγματικά στα χέρια σου, αλλά είναι σαν νοικιασμένο.

Ελευθερίες

  • Αναλυτικότερα οι ελευθερίες είναι
    Ελευθερία 0: Η ελευθερία να χρησιμοποιείς το πρόγραμμα για κάθε σκοπό (πχ προσωπική ή επαγγελματική χρήση).
    Ελευθερία 1: Η ελευθερία να το μελετήσεις πως δουλεύει, και να το τροποποιήσεις για να καλύπτει τις ανάγκες σου.
    Ελευθερία 2: Η ελευθερία να το μοιραστείς και να κάνεις κόπιες βοηθώντας τους γύρω σου.
    Ελευθερία 3: Η ελευθερία να το βελτιώσεις και να δημοσιεύσεις τις βελτιώσεις ή την τελική εκδοχή, ώστε όλη η κοινότητα να επωφεληθεί.

Ιστοσελίδες

Μπορεί όλα τα παραπάνω να μας φαίνονται πολύ δύσκολα και να χρειάζονται εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις. Πρακτική εφαρμογή του ελεύθερου λογισμικού είναι η δημιουργία ιστοσελίδων, τόσο από την πλευρά των προγραμματιστών, όσο και από τα άτομα που τις χρησιμοποιούν. Στην Πρίζα χρησιμοποιούμε τις πλατφόρμες WordPress και Drupal. Αυτό σημαίνει πως δεν κατασκευάζουμε μια ιστοσελίδα από την αρχή, έχουμε μια βάση κώδικα. Πάνω σε αυτή αναπτύσσουμε τις λειτουργικότητες που χρειάζεται η κάθε ιστοσελίδα, χρησιμοποιώντας ενίοτε πρόσθετα (plugin).

Η επαναχρησιμοποίηση κώδικα καθώς και ο συνεχής εμπλουτισμός του, βελτιώνουν ένα λογισμικό. Επίσης λόγω της “διαφάνειας” του κώδικα, της ευκολίας δηλαδή να καταλάβεις πως έχει φτιαχτεί, περιορίζει πολύ την πιθανότητα κακόβουλης χρήσης του με λειτουργίες πέραν της προφανής. Ένα τέτοιο λογισμικό, βρίσκεται σε διαρκή ανάπτυξη, βελτιστοποίηση λειτουργιών και επίλυσης προβλημάτων.

Τέλος πολύ σημαντικό είναι ότι οι ιστοσελίδες που κατασκευάζονται με πλατφόρμες ελεύθερου λογισμικού, ακολουθούν συγκεκριμένα  πρότυπα και οδηγίες. Αυτό τις κάνει συμβατές μεταξύ τους, οπότε είναι εύκολο να συνεχιστούν από άλλο άτομο. Δεν “κλειδώνουν” δηλαδή στον πρώτο προγραμματιστή. Όμοια είναι ευκολότερη η τελική χρήση ενός τέτοιου ιστότοπου, μιας και είναι πολύ πιθανό να υπάρχει εμπειρία από άλλη ιστοσελίδα που φτιάχτηκε με την ίδια πλατφόρμα

Links

Ορισμός του ελεύθερου λογισμικού από το Free Software Foundation: http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.html.el

η αρθογραφία μας σχετικά με το ελεύθερο λογισμικό: https://stinpriza.org/category/free-software-open-source/