Με έμπνευση από το τελευταίο άρθρο του anarcat στο πνεύμα της τρέχουσας περιόδου πανδημίας, είπαμε -και μεις- να δημοσιεύσουμε κάποια εργαλεία ελεύθερου λογισμικού για απομακρυσμένη επικοινωνία, με γνωστ@ς/συγγενείς/φίλ@ς/συντροφ@ς/συναδέλφ@ς. Ελπίζουμε να φανούν χρήσιμα.
- Jitsi. Το jitsi είναι ένα ελεύθερο λογισμικό για συνομιλίες ατόμων ή και ομάδων, με βίντεο κλήσεις, τηλεφωνικές κλήσεις, και ανταλλαγή κειμένων. (video/audio conference, text messages, etc). Το καλό είναι ότι βρίσκουμε το jitsi σαν web εγκατάσταση, οπότε δεν χρειαζόμαστε άλλα προγράμματα πέρα από το browser μας. Παρολ’ αυτά, υπάρχουν και διαθέσιμοι clients/προγράμματα για τα περισσότερα λειτουργικά. Κάποιες δημόσιες web jitsi υπηρεσίες που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε :
- https://meet.jit.si/ – Το επίσημο jitsi meet από τους δημιουργούς του Jitsi. Κάποιες φορές υπερφορτώνεται αφού πρόκειται για το πιο δημοφιλές jitsi instance.
- https://meet.mayfirst.org/ – από τη Mayfirst, μια αυτόνομη κολεκτίβα από τη Νέα Υόρκη. (δείτε επίσης τις οδηγίες χρήσης)
- https://meet.greenhost.net/ – από τη Greenhost, μια κολεκτίβα εργασίας από την Ολλανδία
- https://framatalk.org/ – από τη Framasoft, ένα δημοφιλές δίκτυο της Γαλλίας που χρησιμοποιεί αποκλειστικά ελεύθερο λογισμικό
- XMPP. το xmpp είναι ένα αποκεντρωμένο πρωτόκολλο διαδικτυακής επικοινωνίας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ασφαλείς συνομιλίες video/audio/text chat μεταξύ ατόμων. Δεν είναι αρκετά σταθερό για συνομιλίες ομάδων/πολλών ατόμων μεταξύ τους, παρόλ’ αυτά προσφέρει αρκετή ασφάλεια σε συνομιλίες 1-με-1. Είναι ένα πολυδοκιμασμένο για πολλά χρόνια πρωτόκολλο και υπάρχουν προγράμματα για όλες τις πλατφόρμες και λειτουργικά. όπως και πολλές δημόσιες υπηρεσίες XMPP από τις οποίες μπορούμε να διαλέξουμε μία για να δημιουργήσουμε το προσωπικό μας λογαριασμό. Δημόσια XMPP υπηρεσία προσφέρει και το ελληνόφωνο gnu.gr από τους libreops. Κάποιες εφαρμογές XMPP ανοιχτού λογισμικού που μπορούμε να εγκαταστήσουμε στις συσκεύες μας :
- Pidgin για Windows/Linux/MacOS
- Gajim για Windows/Linux/MacOS
- Coyim για Windows/Linux/MacOS
- Conversations για Android
- Signal. Το signal θεωρείται αυτή τη στιγμή ο ασφαλέστερος messenger για κινητές συσκευές (android, ios). προσφέρει τηλεφωνικές και βίντεο κλήσεις, καθως και το κλασσικό text chat. Πέρα από τα κινητά, υπάρχει και εφαρμογή για τους Η/Υ που συνδέεται όμως με την αντίστοιχη εφαρμογή στη κινητή συσκευή. Συνιστάται για συνομιλίες 1-με-1, αφού δεν εξυπηρετεί ιδιαίτερα για συνομιλίες μεταξύ ομάδων. Αρνητικό για μας ότι το κομμάτι του signal server είναι κεντρικοποιημένο σε διακομιστές στις ΗΠΑ. Κάτι ακόμα που δεν μας αρέσει στο signal, είναι ότι απαιτείται ο αριθμός του τηλεφώνου μας για να συνδεθεί στην υπηρεσία και αυτό είναι πρόβλημα για την ιδιωτικότητα. Γενικά το συστήνουμε για όσους χρησιμοποιούν κατά βάση το κινητό/tablet τους για online συνομιλίες, σαν εναλλακτική στους υπόλοιπους αναξιόπιστους messengers που κυκλοφορούν (viper/whatsapp/fb messenger/κ.α.).
- IRC. Το παλιό καλό irc (30 χρόνια ιστορία) είναι ίσως το μακροβιότερο text chat που υπάρχει. ιδανικό για ομάδες, άτομα κτλ. Δεν έχει τα σύγχρονα πρωτόκολλα ασφαλείας που έχουν τα xmpp & jitsi, αλλά παρόλ’ αυτά είναι επίσης δοκιμασμένο για δεκαετίες και απλά δουλεύει. Δημόσια web IRC chats που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε με χρήση browser και μόνο (αν και υπάρχουν και εφαρμογές για σύνδεση με το IRC) :
- Mumble. Το mumble είναι ένα πρωτόκολλο για διαδικτυακή επικοινωνία αποκλειστικά με ήχο (audio calls/conferences).. υποστηρίζει δεκάδες/εκατοντάδες ταυτόχρονες συνδέσεις ανά συνομιλία και λειτουργεί πολύ καλά γι’ αυτό που κάνει. Προτεινόμενη δημόσια mumble υπηρεσία που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, από τους libreops, δείτε εδώ. Προγράμματα για σύνδεση με μια mumble υπηρεσία μπορείτε να βρείτε εδώ.
- Nextcloud Talk. To nextcloud talk είναι μια πρόσθετη εφαρμογή του nextcloud, που υποστηρίζει ασφαλείς επικοινωνίες 1-με-1 και μεταξύ ομάδων. Βίντεο κλήσεις, τηλεφωνήματα και ανταλλαγή μηνυμάτων κειμένου. Είναι αποκεντρωμένο μέσο επικοινωνίας, αφού υπάρχουν αρκετοί πάροχοι nextcloud που μπορείτε να επιλέξετε, συνήθως με κάποιο μηνιαίο/ετήσιο κόστος. Για τη χρήση του απαιτείται ένας μόνο λογαριασμός nextcloud που μπορεί να προσκαλεί άτομα από τις επαφές του, επισκέπτες, αλλά και χρήστες άλλων nextcloud εγκαταστάσεων. Nextcloud εγκατάσταση με nextcloud talk ενσωματωμένο, παρέχουμε και εμείς στην Πρίζα, (με το περιορισμό ότι μιλάνε μέχρι 4 άτομα ταυτόχρονα σε βιντεοκλήση). Αν σας ενδιαφέρει nextcloud λογαριασμός της Πρίζας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
- Matrix. Το matrix είναι ένα αποκεντρωμένο πρωτόκολλο επικοινωνίας, σχετικά καινούργιο και αφορά αποκλειστικά συνομιλίες κειμένου (text chat). είναι αρκετά ασφαλές σα πρωτόκολλο με πολύ καλά επίπεδα κρυπτογράφησης των συνομιλιών των χρηστών. η πιο δημοφιλής εφαρμογή για επικοινωνία μέσω matrix είναι το Riot, διαθέσιμο μέσω web πρόσβασης, αλλά και σαν εφαρμογή που κατεβάζουμε για όλα τα λειτουργικά και συσκευές. Υπάρχουν μερικοί δημόσιοι διακομιστές matrix που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, δείτε την ανεπίσημη λίστα εδώ.
- Social Media. εδώ θέλουμε να προτείνουμε κάποια κοινωνικά δίκτυα ανοιχτού κώδικα, αλλά και αποκεντρωμένα. Δεν είναι πολλές οι επιλογές μας, ενδεικτικά να προτείνουμε το diaspora σαν εναλλακτική του φεησμπουκ, και το mastodon σαν εναλλακτική του τουιτερ. επειδή είναι αποκεντρωμένα, δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο που ακολουθείτε, υπάρχουν πολλά διαφορετικά diaspora nodes και mastodon instances που όμως μπορούν όλα να μιλήσουν και μεταξύ τους. Σα προτεινόμενα nodes/δίκτυα θα πούμε -ξανά από τους libreops-, το diaspora node librenet.gr, και το mastodon instance libretooth.gr, για το ελληνόφωνο socialising κοινό. Η Πρίζα έχει δικό της επίσημο λογαριασμό mastodon κυρίως για αναδημοσιεύσεις άρθρων, και σύντομες τεχνικές ανακοινώσεις, καταστάσεις υπηρεσιών.
- Forum. διαδικτυακό forum λέμε την ασύγχρονη γραπτή επικοινωνία με χρήση διάφορων web φόρουμ λογισμικών. υπάρχουν αρκετά δημόσια φόρουμ, κάποια γενικών συζητήσεων και κάποια πιο εξειδικευμένα. Μπορείτε με ένα απλό hosting πακέτο να στήσετε και το δικό σας φόρουμ, δημόσιο ή κλειστό. Κατά προτίμηση θέλουμε να υποστηρίζει ασφαλείς συνδέσεις (https), και προτιμάμε ασφαλείς κωδικούς για σύνδεση. Στην Πρίζα μπορούμε να συμβουλέψουμε και να φιλοξενήσουμε φόρουμ, επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερα.
- Email/Mailing Lists. παρότι ασύγχρονη γραπτή επικοινωνία -όπως και τα social media/φορουμ-, είναι το πιο δημοφιλές μέσο επικοινωνίας ακόμα και σήμερα. το “παλιό καλό email” για 1-με-1 ανταλλαγές μηνυμάτων κειμένου/αρχείων και λίστες ταχυδρομείου (mailing lists) για συνομιλίες ομάδων-ατόμων μεταξύ τους. Τα Email/Mailing Lists είναι ένα αποκεντρωμένο μέσο επικοινωνίας. Για επιπλέον ασφάλεια προτιμάμε παρόχους που υποστηρίζουν TLS συνδεσεις στα email, ενώ για κρυπτογραφημένα μηνύματα μπορούμε να ρυθμίσουμε το OpenGPG σε κάποιο email client σύμφωνα με τις οδηγίες του FSF.
Τα παραπάνω είναι μερικές δικές μας προτάσεις για ασφαλείς επικοινωνίες με χρήση ελεύθερου λογισμικού. Δεν είναι οι μοναδικές λύσεις που υπάρχουν, είναι κάποιες που επιλέξαμε με βάσει τα παρακάτω κριτήρια :
- 100% ελεύθερο λογισμικό
- υποστηρίζει κρυπτογράφηση SSL/TLS για πιο ασφαλείς επικοινωνίες
- αποκεντρωμένο μέσο επικοινωνίας – δεν υπάρχει μόνο σε ένα διαδικτυακό σημείο, κεντρικός εξυπηρετητής (εξαίρεση το Signal). Σε τέτοιες περιόδους ειδικά που πολύς κόσμος χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για επικοινωνία, προτιμάμε να έχουμε πολλές εναλλακτικές λύσεις διασκορπισμένες σε πολλά σημεία για καλύτερη απόδοση.
- εύκολη χρήση μέσω κάποιου client για τα δημοφιλή λειτουργικά συστήματα, ή/και web πρόσβαση
